پیام رییس همایش بین المللی دانشگاه سبز

• | پرینت |
•  پست الکترونیک

به نام خدا
ستایش کنم ایزد پاک را که گویا و بینا کند خاک را

دانشگاه همواره الگوی جامعه بوده است؛ پرچم‏دار فرهنگ، دانایی، جویایی، نوآوری و فناوری.
در برهه ‏ی کنونی، دانشگاه برآیندی از تمام مولفه ‏های فوق را به‏ کار می ‏گیرد تا در عرصه‏ ای دیگر فرهیخته گردد و پرچم افراشته دارد. دانشگاه سبز در وهله‏ ی نخست، نوعی نگاه است، شیوه‏ ای از اندیشیدن، جهان بینی و آنگاه عمل. دانشگاه سبز در گام اول می‏ کوشد سبز اندیشی را بپروراند، بنیان ‏های شناختی و مفهومی آنرا استوار گرداند، برای مسائل فعلی و آتی راه حلی بجوید و سپس در عمل دانش و تجارب خویش را در جهت تحقق جامعه سبز به‏کار گیرد.
جامعه ‏ی امروز ما در حوزه‏ ی محیط زیست با بحران‏ های متعدد رو به‏ رو شده و نیازمند الگوهای عملی برای نمایاندن راه برون‏ رفت از این معضلات یا تخفیف و ترمیم آنهاست و چه الگویی درخورتر از دانشگاه سبز؟ ساختار غالب دانشگاه‏ های کشور به صورت پردیس است که از سویی به مثابه شهری کوچک، شاکله‏ ی یک اجتماع با همه‏ی شئونات آنرا دارا است و از سویی دیگر از استقلالی نسبی در تصمیم‏ سازی و اجرا نیز برخوردار است. این دو عنصر، پردیس‏های دانشگاهی را مستعد تبدیل شدن به الگویی برای کل جامعه نموده است.
جامعه ایرانی عموماً مصرف ‏گراست و به ‏ویژه در حوزه‏ ی منابع و انرژی، بسیار پرمصرف و اسراف ‏کار (و به تبع آن آلاینده) محسوب می‏شود و شدیداً نیازمند اصلاح و حرکت به سوی سیستم‏ های کم نهاده است. برای نیل به این هدف، همگام با ضرورت تغییر در بینش ‏ها و نگرش ‏ها، بکارگیری رهیافت ‏های نوین در قالب مفاهیمی که برای نسل جدید جذابیت ایجاد کند، اهمیت می‏یابد. در این راستا، گستراندن سبزینگی در دانشگاه یا به ‏عبارتی دانشگاه سبز، جز با کاهش نهاده ‏های ورودی و افزایش کارآمدی آنها میسر نخواهد بود. در حقیقت پردیس‏ های کم نهاده (Low-input Campus) نمونه ‏ای از سیستم‏ های کم نهاده ‏اند که با شاخصه های گوناگون قابل تعریف می‏باشند. پردیس ‏های کم نهاده جویای راهکارهایی برای کمینه کردن ورود منابع هستند و در همین رهگذر می ‏کوشند تا با بهره‏ گیری از فناوری‏ های سبز و بازچرخانی، فرآیند های خطی مصرف منابع (تبدیل منبع به زباله) را به فرآیند های چرخه ‏ای بدل نمایند، بر تعداد کاربری ‏های هر منبع بیافزایند و کارآمدی استفاده از منابع را بهبود ‏بخشند. شاخصه‏ ی دیگر پردیس‏ های کم نهاده آنکه تنها مصرف کننده منابع نیستند، بلکه خود فعالانه به تولید منابع نیز می‏ پردازند. تولید انرژی‏ های پاک، آب و حتی تولید غذا در پردیس را می‏توان از این جمله به شمار آورد.
گذار از پردیس‏ های فعلی به پردیس های کم ‏نهاده در سه گام متصور است. در گام اول سیستم به سوی کاهش مصرف نهاده ‏ها راهبری می ‏شود. در این گام ماهیت و نوع منابع همچنان به شکل مرسوم خود باقی است و مدیریت، معطوف به ارتقای کارآیی با صرف کمینه منابع می‏شود. گام دوم اما تحولی کیفی است که به تغییر نوع منابع از آلاینده به پاک یا کمتر آلاینده منجر می‏شود. سوق دادن انرژی‏ های مورد استفاده در پردیس از انرژی ‏های بر پایه‏ ی هیدروکربن به سمت انرژی ‏های برپایه نور خورشید، نمونه مناسبی از این گام است. سرانجام گام سوم به طراحی مجدد سیستم برای کاهش نیاز به نهاده اختصاص می‏یابد. در این گام اصولاً «طراحی» و «مدیریت» جایگزین ورودی‏ های سنتی سیستم (نهاده) می‏شوند و طراحی سیستم چنان با شرایط سازگار می‏شود که اصولاً نیاز به نهاده کمینه گردد. فضای سبز سازگار با اقلیم خشک (خشک منظرها)، مثالی از این گام هستند.
نظر به اهمیت رویکردی روش ‏مند به بهینه ‏سازی مدیریت و مصرف منابع و انرژی در پردیس ‏های دانشگاهی، دانشگاه فردوسی مشهد، مفهوم «پردیس ‏های کم نهاده» را به‏ عنوان شعار محوری نخستین همایش بین المللی دانشگاه سبز برگزیده است و محورهای همایش نیز در همین راستا تنظیم شده‏اند. این دانشگاه دیرینه سال خود سابقه‏ ای دو دهه ‏ای در مفهوم سازی و گسترش سیستم‏ های کم نهاده (به ویژه بوم ‏نظام‏ های کشاورزی کم‏ نهاده) دارد و در سال های اخیر بطور جدی و هدفمند در برداشتن گام‏های اول و دوم کوشیده است و برنامه‏های خود برای ورود به گام نهایی که طراحی و مدیریت جامع در این زمینه است را تنظیم نموده است.
اینجانب ضمن خوشامدگویی به کلیه استادان، فرهیختگان و میهمانان گرامی و سپاسگزاری از مدیران محترم اداره کل نظارت بر طرح‏ های عمرانی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و کلیه دست ‏اندرکاران برگزاری این همایش، امید دارم که حضور، تبادل نظر و انتقال دانش و تجربیات اعضای ارجمند همایش، به گسترش بیشتر مفاهیم و شیوه‏ های دستیابی به پردیس‏ های کم نهاده یاری رساند و الگویی علمی و عملی در اختیار جامعه قرار دهد.
در پایان ضمن آرزوی قبولی زیارت برای همگان، امیدوارم سفری خوش و خاطره انگیز به مشهد مقدس را تجربه نموده و کاستی ها را بر میزبان خود ببخشایید.

دکتر محمد کافی
رییس دانشگاه فردوسی مشهد و رییس نخستین همایش بین المللی دانشگاه سبز

دسته: اخبار کنفرانس

نوشته شده توسط manager

بازدید: 1561